Nooitgedagt

 

Wie aan IJlst denkt, denkt meestal ook direct aan Nooitgedagt, bekend van het speelgoed, de schaatsen en van het gereedschap.

 

In 1865 is Jan Jarigs Nooitgedagt begonnen met het produceren van schaatsen op zijn zolder. Door de slechte eerste winters, was hij genoodzaakt om zijn assortiment uit te bereiden, omdat het anders niet rendabel meer was. Het gaat zakelijk heel goed en in 1880 heeft hij al dertien volwassenen en drie kinderen in dienst. Ook bereidt hij het bedrijf uit met meerdere panden.

 

In 1893 wordt het eerste fabrieksgebouw gebouwd, achter de bestaande panden die Nooitgedagt al in bezit had. In 1902 kreeg het bedrijf de naam Fabriek J. Nooitgedagt en Zonen, omdat zijn vier zonen ook volledig werkzaam waren in het familiebedrijf. Doordat de familie druk bezig was met het ontdekken van nieuwe technieken, nam de jaarlijkse productie steeds weer toe.

 

 

In 1914 werden de panden aan de Eegracht afgebroken en werd er een nieuw fabrieksgebouw neergezet. Tijdens de bouw brak de eerste wereldoorlog uit, waardoor de bouw en de productie van de goederen vertraging opliepen. Door deze problemen nam het inmiddels grote personeelsbestand van 150 man af naar 64.

 

Vanaf 1930 neemt de vraag naar metalen schaatsen toe en deze worden door Nooitgedagt geproduceerd. Daarbij maakten ze ook een eigen matrijs, zodat ze hun eigen model schaats konden verkopen.

 

 

Net voor de tweede wereldoorlog uitbrak begon Nooitgedagt ook met  het produceren van houten speelgoed. Hier zijn ze tot 1975 mee doorgegaan.

 

 

Begin 1940 werken er weer zo’n 140 mensen bij de fabriek. Veel last van de Duitse inval had het bedrijf niet, omdat het net voor en net na de inval een grote order binnenkreeg voor staalproductie.  In de periode van 1945 tot 1944 neemt de productie van schaatsen, evenals de verkoop drastisch af. In 1946 trekt deze gelukkig wel weer enigszins op gang, mede doordat de grondstoffen weer geleverd konden worden.

 

De productie/werkgelegenheid neemt erg toe na deze periode en in IJlst zelf was er geen personeel meer voor handen.  Het personeel wat er aan de slag ging moest dus van elders komen, meestal uit de omgeving van Bolsward, omdat hier een technische school staat.

 

In de winter van 1962/1963 stijgt de omzet enorm door de zeer strenge winters die er dan in Friesland heersen. Echter, de winters vanaf 1964 zijn erg zacht, waardoor de voorraden zijn blijven liggen en in 1965 besluit het bedrijf om te stoppen met de productie van de schaatsen. De voorraden uit het magazijn werden tot 1975 nog wel verkocht.

 

Na het wegvallen van de schaatsen en het speelgoed, moest er een alternatief gevonden worden, dus ging het bedrijf zich verder specialiseren en verbreden in de productie van gereedschappen. Nooitgedagt behoort tot de grootste beitelfabrikanten van de wereld. Begin jaren negentig gaat het slecht met het bedrijf en veel mensen verliezen hun baan.

 

De familie verkoopt de aandelen aan het Britse bedrijf ‘Record’ wat in 1998 overgenomen wordt door American Tool Companies. De fabriek van Nooitgedacht  in IJlst wordt gesloten en de fabriek is inmiddels gesloopt. Het enige wat nog herinnert aan deze tijden is de oude fabriekspijp die er, na veel commotie, nog staat.

 

 

 

 

Maak jouw eigen website met JouwWeb